Editor

Kuru yük veri sağlayıcısı DBX’in tahminlerine göre Amsterdam, Rotterdam ve Antwerp’teki (ARA) dört önemli terminaldeki birleşik envanterler bir hafta öncesine göre 0,14 milyon ton artışla 6,4 milyon ton düzeyine ulaştı. Bu rakam 26 Eylül ile başlayan haftadan bu yana en yüksek seviyeyi temsil ediyor. 

Stok seviyeleri ayrıca geçen yılın bu zamanına göre 2 milyon tondan fazla yükselmiş bulunuyor. 

Geçen hafta Amsterdam ve Rotterdam’a 0,5 milyon tonun biraz altında kömür sevk edildi. Bu rakam bir önceki hafta yaklaşık 0,9 milyon tondu.

Liman kaynakları kısmen mavna operatörlerinin mevsimsel molalar vermesi nedeniyle Noel ve yeni yıl döneminde stoktan çekilmelerin nispeten düşük olduğunu söylüyor. 

API 2 Q2’23 vadeli kömür kontratı Ice Futures’ta en son 4,32 dolar düşüşle 180 dolar/ton seviyesinden işlem gördü. 

ARA stok toplamından Rotterdam’ın EMO terminalindeki stoklar bu hafta değişmeden 4,1 milyon ton olarak görülürken, ikinci en büyük ARA kömür ithalat merkezi olan Amsterdam’ın OBA terminalinde stokların 1,8 milyon tonda sabit kaldığı görülüyor. 

Rotterdam’ın daha küçük EBS terminalinde geçen haftaya paralel olarak 0,085 milyon ton stok bulunuyor. Ovet’in Antwerp yakınlarındaki Vlissingen terminali stokları ise 0,14 milyon ton artışla 0,416 milyon tona ulaştı. 

Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, bir süredir üzerinde çalışılan ve son şekli verilen “Yeni Konut Finansman Modeliyle Yeni Evim Kampanyası”nın detaylarını Ankara’da bir otelde düzenlen toplantıda açıkladı.

Bakan Nebati, Türk kültüründe evin barınmadan ziyade sevgi ve huzurun başlangıç noktası olduğunu belirterek “Yeni Evim Programı’nı Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımız ile eşgüdüm içerisinde işte bu farkındalıkla hazırladık. Malumunuz 2016 yılında ilk kez konut sahibi olacak vatandaşlarımıza kolaylık sağlayan Konut Hesabı’nı uygulamaya aldık. Bu uygulamayla en az 3 yıl sistemde kalan katılımcılara devlet katkısı sağlıyoruz. Vatandaşlarımızı konut piyasasındaki dalgalanmaların olumsuz etkilerinden korumak amacıyla geçtiğimiz mayıs ayında Konut Finansman Projesi’ni hayata geçirdik” dedi.

Cumhuriyet tarihinin en geniş çerçeveli sosyal konut projesi “İlk Evim İlk İşyerim Projesi” ile 5 yıllık dönemde 500 bin sosyal konut yapmayı, 1 milyon konut amaçlı arsa sunmayı ve 50 bin iş yerini tamamlamayı hedeflediklerini aktaran Nebati, söz konusu proje ile dar gelirli vatandaşların konuta erişimini kolaylaştırdıklarını söyledi. Vatandaşların barınma ihtiyacını uygun koşullarda uygun maliyetlerle karşılamasını önemsediklerine ve bu doğrultuda sahip oldukları kaynakları etkin bir şekilde kullandıklarına dikkati çeken Nebati, “Bugün de özellikle orta gelirli vatandaşlarımıza yönelik uzun süreli devam edecek yepyeni bir projeyi hayata geçiriyoruz” diye konuştu.

Bakan Nebati, orta gelirli vatandaşlar için piyasa koşullarına göre daha avantajlı faiz ve vade yapısı, ilk 3 yıl bakanlık katkısıyla ödeme kolaylığı ve kredi vadesi boyunca hane halkının geliriyle uyumlu bir ödeme planı sundukları Yeni Evim Programı’nı hazırladıkları bilgisini paylaştı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile gelir düzeyi ve konut fiyatlarının genel seyri açısından Türkiye’yi üç bölgeye ayırdıklarını kaydeden Nebati, “Programımız kapsamında İstanbul 1. bölge; Ankara, İzmir, Bursa, Antalya, Mersin ve Muğla 2. bölge, diğer tüm illerimiz de 3. bölge olarak belirlenmiştir. Programımız çerçevesinde bankalarımız ve katılım finans kurumlarımız tarafından sağlanacak finansman tutarları, 1. bölge olan İstanbul’da en çok 5 milyon lira, 2. bölgedeki illerimizde en çok 3 milyon lira, 3. bölgedeki illerimiz için ise en çok 2 milyon liradır” dedi.

“ALINAN KONUTLAR 5 YIL BOYUNCA SATILAMAYACAKTIR”

Programla sağlayacakları finansmanın sıfır konutlara yönelik olduğunu ifade eden Nebati, “Programdan yararlanabilmek için hane halkı toplam gelirini dikkate almaktayız. Programdan yararlanacak kişilerin halihazırda bir konutunun olmaması ve son 1 yıl içinde konut alacağı ilde konut satışı yapmamış olması gerekmektedir. Ayrıca 1. bölge ve 2. bölgelerdeki illerimizde konut almak isteyen vatandaşımızın son bir yılda bu illerde ikamet etmiş olması şartı aranacaktır. 3. bölgedeki illerimizdeyse ikamet şartı aranmayacaktır. Alınan konutlar 5 yıl boyunca satılamayacaktır” diye konuştu.

“SAĞLANACAK FİNANSMANLARDA FAİZ/KAR PAYI ORANLARI YÜZDE 0,69’DAN BAŞLAYAN ORANLARLA UYGULANACAKTIR”

Tüm bölgelerde asgari peşinat oranının yüzde 10 olarak belirlendiğini dile getiren Nebati, “Azami 15 sene vade ile bir mortgage’ye (ipotek) girmiş olduk. Sağlanacak finansmanlarda faiz/kar payı oranları yüzde 0,69’dan başlayan oranlarla uygulanacaktır. Vatandaşlarımızın ilk üç yılda ödeyecekleri aylık taksit tutarının belirli bir kısmını, kredinin toplam vadesi bitmeden geri ödenmek şartıyla Hazine ve Maliye Bakanlığı olarak biz üstleneceğiz. Sağlayacağımız bu katkı ile ilk üç sene için taksit tutarlarını önemli şekilde aşağıya çekecek ve böylece vatandaşlarımız konutlarının tamamlanmasını beklerken yüklerini ciddi bir şekilde hafifletmiş olacağız” ifadelerini kullandı.

“İNŞAATIN TEMELİ ATILMADAN KONUT KREDİSİ KULLANMA İMKANI OLUŞACAKTIR”

Nebati, program çerçevesinde vatandaşların üç farklı aşamadaki konutlar için kredi kullanabileceğini bilgisini vererek, o aşamaları şöyle anlattı:

“Birincisi, tamamlanmış konutlar. İkincisi, belirli bir oranda tamamlanmış ve bankaların kredi verme kriterlerine uygun konutlar. Üçüncüsü ise yapımına başlanacak olan konutlar. İlk iki durumda, konuta ve başvuru sahibine dair şartların ilgili banka tarafından kredilendirme için uygun olarak değerlendirilmesi halinde, Program kapsamında finansman imkanı ve bakanlığımız katkısı sağlanacaktır. Yeni başlayacak projeleri kapsayan üçüncü durumda ise konutun bir parçası olduğu konut projesinin bankalarımız tarafından kredilendirme için uygun olarak değerlendirmesi ana kıstas olacaktır. Bu durumda projenin bu program kapsamına alınması için bankanın müteahhitle proje bazında garantörlük anlaşması imzalaması gerekecektir. Bu sayede inşaatın temeli atılmadan konut kredisi kullanma imkanı oluşacaktır.”

Bankalarla garantörlük anlaşmaları yapan ve programa dahil olarak konut üretme taahhüdü veren müteahhitler için Hazine destekli KGF kefaletiyle başlangıçta 25 milyar liralık finansmana erişim imkanı sunacaklarına vurgu yapan Nebati, “Program kapsamında diğer önemli bir hedefimiz de konut arzının dengeli ve sürdürülebilir bir şekilde artırılmasıdır. Böylece, konut fiyatlarında ortaya çıkan dönemsel hızlı yükselişleri de orta vadede en az seviyeye indirmektir” dedi.

“ENFLASYONLA MÜCADELE KAPSAMINDA HAKSIZ FİYAT ARTIŞI GERÇEKLEŞTİRENLER ÖZELİNDE TESPİTLER YAPILMAKTA VE İLGİLİ BİRİMLERLE PAYLAŞIM SAĞLANMAKTADIR”

Konut fiyatlarını bakanlık olarak uzun zamandan bu yana yakından izlemeye ve değerlendirmeye devam ettiklerinin altını çizen Bakan Nebati, “Bakanlığımız tarafından gayrimenkul sektörüne yönelik mali, finansal, tapu ve emlak ilan site verileri kullanılarak analiz ve değerlendirme çalışmaları detaylı şekilde yürütülmektedir. Ayrıca enflasyonla mücadele kapsamında haksız fiyat artışı gerçekleştirenler özelinde de tespitler yapılmakta ve ilgili birimlerle paylaşım sağlanmaktadır” diye konuştu.

“HAKSIZ FİYAT ARTIŞI GERÇEKLEŞTİRDİĞİ TESPİT EDİLEN KİŞİLER, GEREĞİ YAPILMAK ÜZERE İLGİLİ BİRİMLERLE PAYLAŞILACAKTIR”

Gayrimenkul sektörüne yönelik fiyat artışlarının takip edilerek arz-talep dengesini olumsuz etkileyen kişilerin ve bu kişilere aracılık edenler özelinde değerlendirmelere itinalı bir şekilde devam edileceğini aktaran Nebati, “Haksız fiyat artışı gerçekleştirdiği tespit edilen kişiler, gereği yapılmak üzere ilgili birimlerle paylaşılacaktır” ifadelerine yer verdi.

“PİYASA GERÇEKLERİ DIŞINDAKİ FİYATLAMALARA MÜSAMAHA GÖSTERMEYECEĞİZ”

Nebati, konuşmasına şöyle devam etti:

“Vatandaşlarımızın refahını artırmak için enflasyonla amansız bir mücadele verdiğimiz şu dönemde çok net ve altını çizerek vurgulamak isterim ki piyasa gerçekleri dışındaki fiyatlamalara müsamaha göstermeyeceğiz. Mayıs ayında açıkladığımız konut finansmanı sonrasında yaşadıklarımızın tekrar yaşanmaması için ve toplumun büyük bir kısmını ilgilendiren böylesine önemli bir adımda tüm verilerimizi hazır bir şekilde elimizin altında tutuyoruz. Kesinlikle müsamaha göstermeyeceğimiz konusunun altını tekraren çiziyorum.”

Toplantı, Bakan Nebati ve Bakan Kurum’un konuşmasının ardından soru-cevap bölümü ile devam etti.

Bakan Nebati’nin Twitter üzerinden yaptığı paylaşım şu şekilde:

“Aralık ayında aylık bazda yüzde 1,18 seviyesinde gerçekleşen tüketici enflasyonu ile yıllık TÜFE enflasyonu 20,12 puan düşerek yüzde 64,27’ye gerilemiştir.

Kasım ayından itibaren enflasyonda belirgin bir düşüş trendine girdik ve 2022 yılını Orta Vadeli Program hedefimizin altında bir noktada kapatıyoruz.

Aynı dönemde, yurt içi üretici fiyat endeksinin (Yİ-ÜFE) de aylık bazda yüzde -0,24 oranında gerçekleştiğini ve yıllık Yİ-ÜFE’nin 38,30 puan azalarak yüzde 97,72’ye gerilediğini görüyoruz.

Tüm dünyada zorlu koşullara sahne olan 2022 yılını, yatırım, istihdam, üretim ve ihracatı önceleyen Türkiye Ekonomi Modelimiz (TEM) sayesinde başarıyla geride bıraktık.

Fiyat artışlarına yönelik aldığımız önlemler ve ücretlerde yapılan iyileştirmelerle, vatandaşlarımızın alım güçlerini koruduk. TEM çerçevesinde enflasyona karşı uyguladığımız politikaların birikimli etkilerini önümüzdeki aylarda tüm vatandaşlarımız daha net hissedeceklerdir.

Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde ülkemizi Türkiye Yüzyılı’na hazırlarken, enflasyona karşı sürdürdüğümüz amansız mücadelemizde, işsizliğe ve küçülmeye yol açmayan politikaları uygulamaya devam edeceğiz.”

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) enflasyon rakamlarını açıkladı. TÜFE’deki (2003=100) değişim 2022 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre %1,18, bir önceki yılın aralık ayına göre %64,27, bir önceki yılın aynı ayına göre %64,27 ve on iki aylık ortalamalara göre %72,31 olarak gerçekleşti.

MEMUR VE EMEKLİLER NE KADAR ZAM ALACAK? GÖZLER REFAH PAYINDA

Buna göre memur ve emekliler yüzde 16’lık bir zammı garantilemiş oldu. Buna göre, memur ve memur emeklilerinin alacağı zam yüzde 16,48, SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin zam oranı ise yüzde 15,40 oldu. Bu zam oranına ayrıca refah payının da eklenmesi bekleniyor.

Geçtiğimiz gün saat 22.00’de ABD Merkez Bankası’nın (Fed) aralık ayında gerçekleştirdiği toplantısına dair tutanakları yayınlandı. Fed, 4 toplantıda faizi üst üste 75 baz puan yükselttikten sonra aralık ayında faiz artırım hızını yavaşlatarak 50 baz puanlık bir artırıma gitmişti. Fed politika faizini yüzde 4.50 seviyesine çıkarmıştı. 

Fed’in ileriye dönük projeksiyonlarına dair faiz politikasının ipuçlarının arandığı Fed toplantısında piyasaların beklediği gibi bir parasal gevşeme mesajı çıkmadı. 

Tutanaklar Fed üyelerinin gelecek ay yapacakları toplantıda faizi 50 baz puan daha artırıp artırmayacağı veya faiz artırım hızını bir kez daha düşürüp düşürmeyeceği konusunda bir ipucu vermedi. 

GÜNCEL DÖVİZ KURLARI İÇİN TIKLAYIN

Tutanaklarda finansal koşulların “gereksiz” gevşemesinin fiyat istikrarını sağlama çabalarına zarar vereceği konusunda uyarıda bulunuldu. 

Fed cephesinden gelen şahin mesajlar sonrasında piyasada sert hareketler görülmedi. 

DOLAR ENDEKSİ VE TAHVİL FAİZİNDE SON DURUM NE? 

Dün 103.831’e kadar gerileyen dolar endeksi günü 104.261’den tamamladı. Endeks bugün 104.936’dan işlem görürken, ABD 10 yıllık tahvil faizi yüzde 3.776 ile primli seyrediyor. 

DOLAR/TL HAFİF PRİMLİ 

Dolar/TL haftanın dördüncü işlem gününe 18.74’ün üzerinde başladı. Kur şu dakikalarda hafif primli bir seyir izleyerek 18.77 liradan işlem görüyor. Dolar/TL’de gün içerisinde en düşük 18.72, en yüksek ise 18.80 seviyeleri görüldü. Euro ise aynı dakikalarda 19.83 lira ile geriliyor.

Türkiye’nin hızlı ticaret platformu Yemeksepeti, dolu dolu geçirdiği 2022 yılına ait verileri açıkladı. Yemek siparişlerinin yanı sıra, Yemeksepeti Market ve Yemeksepeti Mahalle ile de 30 milyonun üzerindeki kullanıcısının hayatını bu sene de kolaylaştıran Yemeksepeti; sipariş sayılarında tarihi rekorlarkırdığı ve farklı alanlarda ilkleri başardığı bir yılı daha geride bırakıyor. 

YEMEĞE ADANMIŞ 22 YIL VE 1 MİLYAR SİPARİŞ

22 yıllık tarihi boyunca pek çok başarı ve rekoru geride bırakan Yemeksepeti, 2022 yılının Ağustos ayında Yemeksepeti, Yemeksepeti Mahalle ve Yemeksepeti Market’te 1 milyarlık toplam siparişi sınırını açtıktan hemen sonra; Ekim ayında, 1 milyar yemek siparişi rekorunu da kırdı. 2022 yılında Yemeksepeti üzerinden sipariş teslim etmiş restoran sayısı ise 79.879 oldu. 

PRATİK YEMEKLER İLK SIRALARA YERLEŞTİ

2022 yılının ilk siparişi, saat tam 00:00’da Sakarya’dan 3 adet Fettuccine makarna ile 3 adet kola olarak gerçekleşti. Yemeksepeti’nde 2022’nin en çok sipariş edilen yemekleri ise lahmacun, tavuk döner dürüm, Adana dürüm ve mercimek çorbası olarak sıralandı. En çok sipariş edilen salatalar ise tavuklu salata, çoban salata, mevsim salata, sezar salata ve gavurdağı salata oldu. 

KAHVE SEVERLERİN TERCİHLERİ SÜTLÜLERDEN YANA OLDU

Yemeksepeti Market’in sevilen kahve markası Everyday Roastery’nin 2022’de en çok sipariş edilen ürünleri ise sırasıyla Latte, Mocha, Americano, Filtre Kahve ve Macchiato olarak sıralandı.

 TATLI YEDİK, TATLI KONUŞTUK

Yemeksepeti’nde tatlılar da bu sene çok yoğun ilgi gördü. En çok sipariş edilen tatlılar sıralaması Waffle, Baklava, Sütlaç, Profiterol, Sufle olarak şekillendi.

 SİPARİŞLER AKŞAM SAATLERİNDE YOĞUNLAŞTI

Yemeksepeti 2022 verilerine göre, en yoğun sipariş verilen prime-time dönemi akşam 17-21 saatleri olarak ortaya çıktı. 

150 LAHMACUN, 300 MİDYE VE DAHASI

Yemeksepeti kullanıcılarının tercihleri 2022’de ilgi çekici istatistikler ortaya çıkardı. Bireysel kullanılan hesaplar arasında yıl içinde en çok verilen sipariş sayısı 1.080 olarak gerçekleşirken, tek seferde 150 lahmacun siparişi ile yine tek siparişte 300 midye siparişi de listelerde kendine yer buldu. 2022 yılında tek siparişte en yüksek tutar rekoru ise 7.464 TL olarak gerçekleşti. 

MARKET VE MAHALLE ESNAFI SİPARİŞLERİNDEN İLGİNÇ VERİLER

Yemeksepeti Market ile Yemeksepeti Mahalle siparişlerinde de bazı ilgi çekici istatistikler ortaya çıktı. En çok sipariş edilen Yemeksepeti Mahalle ürünleri domates, patates, muz ve salatalık olarak listede kendine yer bulurken; Yemeksepeti Market ürünlerinde ise en çok sipariş edilenler simit, su, baget ekmek, tereyağlı kruvasan, maden suyu, kola ve dondurma olarak sıralandı.

DÖNER RESTORANLARINDA BÜYÜK ARTIŞ YAŞANDI

 Restoran istatistikleri konusunda da Yemeksepeti verilerinde ilgi çekici detaylar ortaya çıktı. Geçen sene 6.700 adet olan döner restoranı sayısı bu sene 11.561’e çıktı. Yüzdesel olarak en büyük artış ise %106 ile köfte mutfağı restoranlarında yaşandı ve köfte satan restoran sayısı 2 katına çıktı. Tavuk döner restoran sayısında da geçen seneye oranla %104’lük bir artış söz konusu oldu.
Geleceğin yenilikçi teslimat modelleri hayata geçirildi

Yenilikçi teslimat modelleri üzerine somut projeler yürüten Yemeksepeti, son yıllarda dünyanın gündeminde olan “drone’la teslimat” konusunda başarılı bir test gerçekleştirdi ve İstanbul Boğazı’ndaki bir tekneye yemek teslimatı yaptı.

Yemek teslimat robotu YEBO da 2022 yılında pilot bölgelerde Yemeksepeti tarafından hizmete sunuldu. Caddebostan kaldırımlarında yemek teslimatı için mekik dokuyan YEBO, halk ve medyadan büyük ilgi gördü ve çok sevildi. YEBO’nun iç mekan versiyonu da Akasya ve Akmerkez alışveriş merkezlerinde teslimat hizmeti sunmaya başladı.

Yenilikçi teslimat modellerinden bir başkasını da yazlık tatil beldelerinde hayata geçiren Yemeksepeti, Marmaris koylarındaki jet ski ile teknelere sezon boyunca kıyıdaki restoranlardan yemek teslimatı yaptı.

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ÇALIŞMALARI ARTARAK SÜRDÜ

Faydayı ve iyiliği şirket politikasının merkezinde konumlandıran Yemeksepeti, 2022 yılı boyunca pek çok sosyal sorumluluk ve sürdürülebilirlik projesini hayata geçirdi. Yemeksepeti siparişlerinde bulunan “Yeşili Koruyalım” seçeneğini işaretleyerek, teslimatta plastik çatal, bıçak ve peçete kağıt istemeyenlerin oranı %94’lere çıktı. Bu sayede yüzlerce ton plastiğin doğaya karışması engellenmiş oldu.

Karbon ayak izini dengelemek için hayata geçirdiği 72.800 fidanlık Yemeksepeti Ormanları’nı kullanıcılarına hediye eden Yemeksepeti; hedefini, önümüzdeki yıllarda sıfır karbon noktasına ulaşmak olarak güncelledi.

Ayrıca Yemeksepeti kullanıcıları tarafından büyük ilgiyle karşılanan, isimlerine özel “İyi ki Doydun” kutlama videoları, Yemeksepeti çalışanlarının katkısıyla 750 isim için tekrar çekildi ve yayımlandı. Yemeksepeti’nin sürdürülebilirlik etkinlikleri kapsamındaki Yemeksepeti Ormanları projesi ile birlikte yeniden ele alınan videolar 1 yıllık yoğun bir çalışmayla ortaya çıkartıldı.

Gerçekleştirdiği karbon ayak izi dengeleme çalışması ile sektöre bir ilki kazandıran Yemeksepeti; ofis ve saha operasyonlarından kaynaklı karbon emisyonlarını, Yemeksepeti Ormanları projesiyle ve elektrikli motosikletle teslimatı yaygınlaştırarak dengeledi. Değişime içeriden başlayarak e-atıkları bağışlayan şirket, ofisteki çöp kovalarını kaldırıp tamamen geri dönüştürülebilir şekilde düzenledi.

Yuvam Dünya Derneği işbirliğiyle çalışanlarına atık yönetimi ve sürdürülebilirliğe dair farkındalık eğitimi veren Yemeksepeti, restoranları için de bu eğitimi başlattı ve yıl boyunca devam ettirdi.

Yemeksepeti ayrıca, Avrupalı girişimci ve yatırımcıların oluşturduğu, en önemli eylem odaklı küresel iklim topluluklarından biri olan Leaders for Climate Action üyeleri arasına katıldı.

Dünyada etkileri günden güne hissedilen iklim değişikliği ve gıda israfı konularında bilinç oluşturma amaçlı yayın çalışmalarına “Aklımdaki Yarın” podcast projesini de ekleyen Yemeksepeti, bu yayında sürdürülebilirlik kavramınının yanı sıra geri dönüşüm, e-mobilite ve atık gıda gibi pek çok önemli konunun işlenmesini sağladı. Yaygın kullanılan podcast platformlarının tamamında yer alan Aklımdaki Yarın, kısa süre içinde geniş bir dinleyici kitlesine ulaştı.

İlandır