Editor

Haberler Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, “İstihdam, kasım ayında bir önceki aya göre 285 bin kişi artarak 31,6 milyon kişiye ulaşmış ve böylece istihdamda Cumhuriyet tarihi rekoru bir ileri seviyeye taşınmıştır” dedi.

Zeynep İşman / Ortak kullanıma açık alanlardaki tuvaletlerin genel durumu bir toplumun medeniyet seviyesini gösteren en önemli kriterlerden olarak görülmeli. Ancak ne yazık ki ülkemizde umumi tuvaletlerde tuvalet kâğıdı, sabun gibi hijyenik ürünlere ulaşmak sıkıntılı bir konu. Bu durum okul tuvaletlerinde de farklı değil. Okullarda tuvaletlerin yeterince temiz olmaması ve ailelerin özellikle kız çocuklarının karşılaşacağı hijyen sorunu endişesiyle baskı uygulaması sonucu tuvalet tutma alışkanlığı çok yaygın. Günün önemli bir bölümünü okulda geçiren çocuklar, tuvaletlerini tutunca hem derslerine odaklanamıyor hem fizyolojik olarak zorlanıyor hem de tuvalet kaçırma gibi durumlarda akranları tarafından zorbalığa maruz kalıyor. Tuvalet hijyeninin çocuklar için önemine dair farkındalık oluşturmak ve fiziksel, mental, duygusal uzun vadede zararları olan tuvalet tutma alışkanlığının önüne geçmek amacıyla 11 yıldır “Okul Hijyeni Projesi”ni yürüten Domestos, geçtiğimiz günlerde ünlü isimlerin yer aldığı dikkat çeken bir sosyal deney yayınladı. Domestos Marka Müdürü İpek Aslanel ile bu konuya dikkat çekerek farkındalık yaratan projelerini konuştuk.

• 1 yıldır Okul Hijyen Programı yürütüyorsunuz. Bugüne kadar nasıl bir yol izlediniz?

Unilever Sürdürülebilir Yaşam Planı çerçevesinde, Domestos’un 2030 yılına kadar dünyada 100 milyon insanın daha iyi koşullarda tuvaletlere erişimini sağlamak şeklinde bir taahhüdü var. Bu amaç doğrultusunda,Türkiye’de de 2011 yılından beri Domestos Okul Hijyen Programı adıyla ilkokul ve ortaokullarda tuvalet hijyenini sağlamak adına çalışıyoruz. 11 yıldır süren Okul Hijyen Programı kapsamında “Okul Tuvaletlerine Domestos Gönderimi”, “Eğlen, Öğren, Hijyen” ve “Hijyenik Tuvalet Sağlıklı Gelecek” projelerini gerçekleştirdik. Okulların sürdürülebilir hijyen standartlarına sahip olabilmeleri için temizlik ürünü ve ekipman gönderiyor, çocuklara hijyen eğitimleri veriyoruz. Geçen yıl Okul Hijyen Programı’nın 10. yılıydı ve bu nedenle “10. Yılda 10 Bin Okula Bağış” kampanyası yaptık. Yine geçen yıl ilkokul ve ortaokulların tuvaletlerini yenilemeye başladık. Tuvalet yenileme çalışmalarımıza İstanbul’daki okullarla başladık, Türkiye çapında ulaşabildiğimiz kadar çok okula ulaşmaya çalışacağız. 11 yılda, 81 ilde 25 binden fazla okulda 8 milyon öğrencinin hayatına dokunduk ve okullara yaklaşık 4 milyon şişe ürün gönderdik

AKADEMİK BAŞARILARI ETKİLENİYOR

•  Okullarda tuvalet hijyeni sorunu çocukların iyilik hallerini nasıl tehlikeye atıyor?

Çocuklar fiziksel olarak mikrop ve virüslere karşı en savunmasız grup ve bu da onları viral ve bakteriyel hastalıklar
karşısında kırılgan hale getiriyor. Okullar, evlerinden sonra çocukların en çok vakit geçirdikleri ortamlar, dolayısıyla okul ortamları hijyenik olmadığında onları sağlık açısından ekstra risk altında bırakıyor. Fizyolojik hastalık risklerinin yanı sıra okul tuvaletlerinin yeterli hijyene sahip olmaması, çocukların psikolojik iyilik hallerini de olumsuz yönde etkiliyor. Çocuklar okulda temiz olmayan tuvaletlere girmek yerine eve kadar tuvaletini tutmayı tercih edebiliyor. Tuvalet ihtiyaçlarını gideremeyen çocuklar, derslerine odaklanmakta güçlük yaşıyor, bu nedenle akademik başarıları da olumsuz yönde etkileniyor. Fiziksel hareketlilikleri kısıtlandığı için teneffüse çıkamıyor, arkadaşlarıyla sosyalleşemiyor. Hepimizin aşina olduğu bir gerçek de bazı çocukların tuvaletini tutamayarak altına kaçırabildikleri. Çocukların arkadaşlarının, öğretmenlerinin bulunduğu bir sosyal ortamda altına kaçırmaları onlar için, travmatik bir deneyim olabiliyor. Bu deneyimden utanç duyuyorlar, bu da onların özgüvenlerinin azalmasına yol açıyor. Öte yandan, okullarda tuvalet hijyeninden emin olamayan anne-babalar, çocuklarını okul tuvaletlerini kullanmamaları yönünde tembihlediklerinde, bu durum çocuğun fizyolojik ihtiyacını gidermek ve otorite figürü olarak gördüğü anne-babasının sözünü dinlemek arasında bir ikilem yaşamasına sebep olabiliyor. Yani tuvalet hijyeni çocukları birçok farklı açıdan etkileyen, oldukça önemli bir konu.

• Filmle yaratılan farkındalığı kamuoyu desteğine dönüştürebilmek adına bir de dev bir QR kodu yer alıyor. Kampanyaya katılmak isteyenler QR kodlarına başka nerelerden ulaşabilirler?

Küçük bir adımla dahi olsa projeye destek vermek isteyenleri QR kod okutarak okullara ücretsiz bir şekilde
Domestos göndermeye davet ettik. Sosyal deney filmimizin sonunda da görebilecekleri QR kodu dev bir
versiyonda inşa ederek İstanbul Buyaka AVM ve Galataport’ta da sergiledik. Hem Türkiye’nin en büyük QR kodunu görmek hem de projemize fiziksel katılımla destek vermek isteyen herkesi bekleriz.

İlandır

Yeni haftanın ilk günlerinde ABD ve yurt dışı piyasaların kapalı olmasıyla birlikte altın piyasası sakin bir seyir izlemişti. Haftaya 1823 dolardan başlayan ons altın salı ve çarşamba günleri büyük bir yükseliş göstererek 6.5 ayın zirvesine çıkmıştı. Çarşamba günü ise gözler ABD Merkez Bankası’nın (Fed) toplantı tutanaklarındaydı. 

FED TUTANAKLARINDA ŞAHİN MESAJLAR 

Fed’in aralık ayında 50 baz puanlık faiz artırımına gittiği toplantısına dair tutanaklar çarşamba günü yayınlandı. Tutanaklarda Fed üyeleri gelecek ay yapacakları toplantıda faizi 50 baz puan daha artırıp artırmayacağı veya faiz artırım hızını bir kez daha düşürüp düşürmeyeceği konusunda bir ipucu vermedi.   

Tutanaklarda finansal koşulların “gereksiz” gevşemesinin fiyat istikrarını sağlama çabalarına zarar vereceği konusunda uyarıda bulunuldu. 

ONS ALTIN 6.5 AYIN ZİRVESİNE ÇIKTI 

Ons altın çarşamba günü 1865 doları görerek son 6.5 ayın zirvesini test etti. Perşembe günü düşüşe geçen ons altın 1825 dolara kadar geriledi. Ancak cuma günü ABD’den gelen kritik veri sonrasında ons altın yeniden yükselişe geçti. 

ABD’DE TARIM DIŞI İSTİHDAM BEKLENTİLERİ AŞTI 

Cuma günü akşamüzerine doğru ABD’de iş gücü istatistikleri açıklandı. ABD’de tarım dışı istihdam aralık ayında 223 bin arttı. Piyasa beklentisi ise 200 bin artış olacağı yönündeydi. 

GÜNCEL ALTIN FİYATLARI İÇİN TIKLAYIN

Aynı ayda işsizlik oranı yüzde 3,6’dan yüzde 3,5’e geriledi. Piyasa beklentisi işsizlik oranının aynı kalacağı şeklindeydi. 

ALTIN FİYATLARINDA ‘ABD’ ETKİSİ 

ABD’de iş gücü piyasasının olumlu bir seyir izlemesinin ardından altın piyasası yükselişe geçti. Cuma gününe 1833 dolardan başlayan ons altın kritik gelişme sonrasında 1869 dolara kadar yükselerek 6.5 ayın zirvesindeki yerini korudu. Ons altın haftayı 1866 dolardan kapattı. Ons altın bu hafta yüzde 2.3 oranında değer kazandı. 

GRAM ALTIN REKOR ÜSTÜNE REKOR KIRIYOR 

Haftaya 1096 liradan başlayan gram altın çarşamba günü 1124 liraya kadar yükselerek tüm zamanların rekorunu kırmıştı. Cuma günü ise ons altındaki sert yükselişin etkisiyle birlikte gram altın rekor serisini sürdürdü. 

Cuma gününe 1105 liradan başlayan gram altın 1127 liraya kadar yükselerek tarihi rekor seviyeyi gördü. Gram altın haftayı 1122 liradan kapattı. 

Haftalık bazda fiyat hareketine bakıldığında gram altın yüzde 2.3 oranında prim yaptı. 

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2022 yılı Kasım ayı ödemeler dengesi verisini açıkladı. Buna göre kasım ayında cari işlemler hesabı 3 milyar 666 milyon dolar açık kaydetti. Altın ve enerji hariç cari işlemler hesabı ise 5 milyar 265 milyon dolar fazla verdi.

Ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığı 7 milyar 122 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Hizmetler dengesi kaynaklı girişler 3 milyar 683 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti. Bu kalem altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler 2 milyar 648 milyon dolar oldu.

Birincil gelir dengesi kalemi 240 milyon dolar net çıkış, ikincil gelir dengesi kalemi ise 13 milyon dolar net giriş kaydetti.

Bunun sonucunda, ocak-kasım dönemi cari işlemler açığı 41 milyar 814 milyon dolar olurken, aynı dönemde altın ve enerji hariç cari işlemler hesabı 48 milyar 311 milyon dolar fazla verdi.

FİNANS HESABI

Doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler 775 milyon dolar olarak kaydetti.

Portföy yatırımları 538 milyon dolar tutarında net giriş kaydetti. Alt kalemler itibarıyla incelendiğinde, yurt dışı yerleşiklerin hisse senedi piyasasında 300 milyon dolar net alış ve devlet iç borçlanma senetleri piyasasında 65 milyon dolar net satış yaptığı görüldü.

Yurt dışındaki tahvil ihraçlarıyla ilgili olarak, genel hükümet 1 milyar 500 milyon dolar net kullanım, bankalar ve diğer sektörler ise sırasıyla 679 milyon dolar ve 180 milyon dolar net geri ödeme yaptı.

Diğer yatırımlar altında, yurt içi bankaların yurt dışı muhabirlerindeki efektif ve mevduat varlıkları 4 milyar 791 milyon dolar net azalış kaydetti.

Yurt dışı bankaların yurt içindeki mevduatları, yabancı para cinsinden 569 milyon dolar ve Türk lirası cinsinden 26 milyon dolar net artış olmak üzere toplam 595 milyon dolar net artış kaydetti.

Yurt dışından sağlanan kredilerle ilgili olarak, genel hükümet ve bankalar sırasıyla 103 milyon dolar ve 1 milyar 531 milyon dolar net geri ödeme, diğer sektörler ise 82 milyon dolar net kullanım gerçekleştirdi. Resmi rezervlerde bu ay 3 milyar 613 milyon dolar net artış oldu.

Son yıllarda adını duymaya başladığımız çok fazla isim ve çok fazla üretim var. Bu şarkılardan birçoğu maalesef gözden kaçıyor. Ancak bir arkadaş ya da dost önerisiyle haberimiz oluyor çoğu zaman bu şarkılardan. Halbuki bir dinlemeye başladığınızda “Ben neden daha önce keşfetmemişim ya” dedirtiyor neredeyse hepsi. Sıkıysa Iskala tam da bu gerekli ihtiyaçtan doğdu. Bu seride yeterince takdir görmeyen, dinlenme rakamlarında hak ettiği ilgiyi bulamayan ama aslında taş gibi olan şarkılar yer alıyor. Sıkıysa Iskala’nın beşinci konukları son dönemde BBC Sound Of… 2023 ve BRIT Awards’ta ‘Rising Star’ şampiyonlukları kazanan Londralı R&B grubu FLO’nun hit single’ı ‘Cardboard Box’, 2022 Eurovision Şarkı Yarışması’nda ‘Space Man’ ile Birleşik Krallık’a ikincilik getiren Sam Ryder’ın İngiltere ve İskoçya’da 1 numara olan ilk albümü ‘There’s Nothing But Space, Man!’ albümünün gizli hit’lerinden ‘Tiny Riot’ ve 2010 yılında BBC Sound Of…’ta uzun listede kalan Kuzey İrlandalı indie rock grubu Two Door Cinema Club’ın yeni albümleri ‘Keep On Smiling’in ikinci single’ı ‘Lucky’. Sıkıysa ıskalayın, hadi bakalım!

‘Lucky’ İsviçre’deki radyolarda rotasyona girdi

BBC Sound Of… 2010’un uzun listesinde yer alan Kuzey İrlandalı indie rock grubu Two Door Cinema Club, özellikle ‘I Can Talk’ şarkılarıyla alternatif müzik dinleyicileri arasında büyük bir heyecan yaratmıştı. Yıllar içinde sık sık verdikleri konserler ve kaydettikleri albümlerle kitlelerini genişleten Kuzey İrlandalı grup 5’inci stüdyo albümleri ‘Keep On Smiling’i 2 Eylül 2022 tarihinde yayınlamıştı. Bu albümle birlikte sahalara nefis bir şekilde dönen grup özellikle albümün ikinci single’ı ‘Lucky’ ile İsviçre’deki radyolarda rotasyona girmeyi başardı. Melodik yapısıyla dikkat çeken, artık nostaljik kaçan alternatif rock sound’unu mümkün mertebe popüler bir altyapı ile buluşturarak güncelleştiren Kuzey İrlandalı grup mutlaka tekrar şarkı listelerine girmeyi hak ediyor. ‘Lucky’ gerçekten son dönemin en heyecan verici şarkılarından biri. Two Door Cinema Club her ne kadar ‘Keep On Smiling’te ‘Lucky’nin eşsizliğine yaklaşmasa da neredeyse 15 yıllık üretimlerinde çizgilerini bozmadıklarını cümle aleme duyuruyor.

‘Destiny’s Child’ın bıraktığı yerden devam ediyorlar

Madem BBC Sound Of… ile girdik mevzuya, bu büyük yarışın son birincisiyle devam edelim. Geçtiğimiz ay BRIT Awards’ta Cat Burns ve Nia Archives gibi güçlü rakiplerini geride bırakarak ‘Rising Star’ seçilen FLO grubu bir büyük başarıya daha imza atarak BBC Sound Of… 2023 birincisi olmuş ve hepimizi şoklardan şoklara sürüklemişti. 2000’lerin başında popüler olan R&B sound’unu günümüz altyapısıyla kombinleyen ve ortaya 20 yıl önce trend olan bir müziği tekrar gündeme taşıyarak az biraz ‘vizyoner’ olan FLO grubu, özellikle ‘Cardboard Box’ şarkılarıyla şu dönemde gündemde. Her ne kadar ilk single olarak bu şarkıyı yayınlasalar da henüz ‘Cardboard Box’ rüştünü daha yeni yeni ispat edebiliyor. Dijitalde FLO’nun en büyük hit’i olan ‘Cardboard Box’, BBC Radio 1’da sonunda rotasyona girdi. Henüz Birleşik Krallık’ta resmi single liste başarısı yakalayamasa da FLO grubunun şu ana kadarki en büyük bombası olan bu şarkının ilerleyen dönemde daha çok ses getireceği ortada. Müzik sektörüne Beyoncé gibi bir yıldız kazandıran Destiny’s Child grubunun bıraktığı yerden devam eden Londra çıkışlı FLO grubunun gelecek yıllarda istikrarlarını korudukları takdirde küresel çapta büyük bir yıldıza dönüşeceklerini söylemek çok da yanlış sayılmaz.

Müziğini gençleştirdiğinde kim tutar onu!

İtalya’nın Torino şehrinde düzenlenen 2022 Eurovision Şarkı Yarışması’nda kazanan ülke Ukrayna olsa da bu yılın gerçek yükselen yıldızı yarışmayı ikinci sırada tamamlayan Sam Ryder olmuştu. TikTok’ta yakaladığı popülerlikle adını geniş kitlelere duyuran Sam Ryder, geçtiğimiz yıl Birleşik Krallık’ın Eurovision temsilcisi seçildiğinde herkes büyük bir heyecan içine girmişti. Bunun en büyük nedeni ise Sam Ryder’ın muazzam pozitif enerjisi ve şaşırtıcı vokal yeteneğiydi. ‘Space Man’ ile muazzam bir sahne performansına imza atan ve uzun yıllar sonra Birleşik Krallık’a ikincilik getiren Sam Ryder, yarışma sonrasında oldukça büyük bir popülerlik yakaladı. İlk albümü ‘There’s Nothing But Space, Man!’i 2022’nin son günlerinde yayınlayan Ryder, şu sırada çifte zaferin tadını çıkartıyor. Daha önce yayınladığı single’ların haricinde birkaç yeni şarkı ekleyen Ryder, gerek İngiltere’de gerekse İskoçya’daki albüm listesinde 1 numara olmayı başardı. Özellikle BBC Radio 2’da rotasyona giren Ryder, ‘Tiny Riot’ şarkısıyla muhakkak keşfedilmeyi hak ediyor. ‘Tiny Riot’ şarkısında ne kadar güçlü bir vokal olduğunu herkese kanıtlayan Ryder, her ne kadar Z kuşağına doğrudan hitap etmek yerine bir tık daha ‘eski usul’ takılsa da müziğini biraz daha gençleştirdiği takdirde çok daha sağlam bir gol atabilir. Eurovision sahnesindeki enerjisiyle herkesi büyüleyen ve “Uzun saçlarından sen suçlusun” dedirten Ryder’dan umutluyuz.

Geçtiğimiz haftanın son işlem gününde ABD’de iş gücü istatistiklerinin açıklanmasının ardından piyasalarda risk iştahı arttı. ABD’de tarım dışı istihdam aralık ayında 223 bin yükseldi. Piyasa beklentisi ise 200 bin artış olacağı yönündeydi.  

ABD İŞ GÜCÜ PİYASASI ALTINA YÖN VERDİ 

Aynı ayda işsizlik oranı yüzde 3,6’dan yüzde 3,5’e geriledi. Piyasa beklentisi işsizlik oranının aynı kalacağı şeklindeydi. ABD’de iş gücü piyasasının toparlanma göstermesi ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz oranını daha yavaş artırabileceği beklentilerini kuvvetlendirdi. Bu gelişme ise altın fiyatlarının hızlı yükselmesine neden oldu. 

Geçtiğimiz hafta cuma gününe 1833 dolardan başlayan ons altın kritik gelişme sonrasında 1869 dolara kadar çıkarak 13 Haziran’dan bu yana en yüksek seviyeyi test etti. Ons altın haftayı 1866 dolardan kapattı. Ons altın geçen hafta yüzde 2.3 oranında değer kazandı. 

GÜNCEL ALTIN FİYATLARI İÇİN TIKLAYIN

Geçtiğimiz haftaya 1096 liradan başlayan gram altın cuma günü 1127 liraya kadar yükselerek tarihi rekor seviyeyi gördü. Gram altın haftayı 1122 liradan kapattı.   

ALTIN FİYATLARI YENİ HAFTAYA REKORLA BAŞLADI 

Yeni haftanın ilk işlem gününde ise altın fiyatlarında yukarı yönlü seyir sürdü. Pazartesi gününe 1866 dolardan başlayan ons altın 1881 dolara kadar yükselerek 8 ayın zirvesine çıktı. Ons altın günü 1871 dolardan kapattı. 

Dün 1124 liradan açılan gram altın ise 1139 liraya kadar yükselerek tüm zamanların rekorunu kırdı. Gram altın günü 1129 lira seviyesinden tamamladı. 

BUGÜN PİYASADA SON DURUM NE? 

Bugüne 1871 dolardan başlayan ons altın şu dakikalarda önceki kapanış seviyesine göre yükselerek 1876 dolardan işlem görüyor. Ons altında gün içerisinde en düşük 1867 dolar, en yüksek ise 1877 dolar seviyeleri test edildi. 

Salı gününe 1129 liradan başlayan gram altın ise şu dakikalarda yükselerek 1132 liradan işlem görüyor. Gram altında gün içerisinde en düşük 1120 lira, en yüksek ise 1133 lira seviyeleri görüldü.